Қыркүйек айының басында «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» жаңа заңның күшіне енгеніне бір жыл болды. Ranking.kz редакциясы жаңа ережелердің аясында интернет қолданушылары мен блогерлердің жұмысының алғашқы нәтижелерін талдап, кәсіби қоғамдастықтың заңнамалық новеллаларға деген көзқарасын білді.
Естеріңізге салсақ, заңның негізгі жаңалығы — барлық онлайн-платформа пайдаланушыларын жалған ақпарат таратқаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тарту. Бұл дегеніміз, әлеуметтік желілер мен мессенджерлер арқылы «фейк» хабарламаларды жариялау, блогерлердің немесе бұқаралық ақпарат құралдарының әртүрлі онлайн арналарында шын емес ақпаратпен түсініктеме беру. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексте «фейк» үшін жауапкершілікті көздейтін жеке бап пайда болды. Айта кетерлігі, қылмыстық заңнамада шындыққа жанаспайтын жалған ақпарат тарату туралы да бап бар. Алайда ол жерде мұндай деректер жарияланатын арналарға қатысты анықтама берілмеген және қылмыстық жазаланатын әрекетті дәл анықтайтын «елеулі зиян келтіруге» баса назар аударылады. ӘҚБтК-нің жаңа бабы деректер тарайтын онлайн-арналарды айқындайды және қарапайым пайдаланушылар мен блогерлердің «фейк» ақпараты үшін жауапкершілікті көздейді.
ҚР Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің (БП ҚСжАЕК) есептерінен алынған деректерге сай ағымдағы жылдың қаңтар–шілде айларында Сотқа дейінгі тергеп-тексерулердің бірыңғай тізілімінде «Жалған ақпаратты орналастыру, тарату» ӘҚБтК-нің 456-2-бабы бойынша 77 әкімшілік құқық бұзушылық тіркелген. Әзірге ешнәрсемен салыстыра алмаймыз, өйткені өткен жылдың бірінші жарты жылдығында бұл заң жұмыс істемеді. Тіркелген құқық бұзушылықтардың көп бөлігін (67) онлайн-платформа пайдаланушылары жасаған, олар жаңалықтарға комментарий ретінде немесе посттарында қоғамдық тәртіпті, азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін бұзатын ақпаратты орналастырған. Блогерлер таратқан «фейктерге» тоқталсақ, 5 құқық бұзушылық тіркелді, 2 адам жауапқа тартылды.